ZAMAN (8)

Zaman,hepimizin içinde yaşadığı ancak asla tam olarak kavrayamadığı bir kavram:)

Zamanı tüketmek mi, zaman tarafından tüketilmek mi?

İnsanın en kıymetli şeyi nedir? diye düşündüğümde "zaman" ilk aklıma gelen.

(Tabi sağlık,cocuklar,anne,baba tamam bir sürü şey sayarsınız fakat onlar için de, zaman ihtiyacımız yok mu en nihayetinde. Öyle düşünün:)) zaman çok derin bir kelime.  Çocuğunuzun ilk adımları,  sevdiklerinizle paylaştığınız anlar ya da bir dostun vedası.  Zaman hayatımızdaki en büyük öğretmendir.  O anların geri gelmeyeceğini bilmek onları daha da anlamlı kılar.  Zaman akıp gidiyor evet ama onu değerli kılan bizim seçimlerimizdir.

Zamanı biten birsey olarak mi algılarsınız yoksa bitmeyen bir çember döngü mü? Zaman bizi büyüten birşey midir? Bitiren şey mi? Pek çok soru geliyor aklıma .

Biraz da bilimsel yönden bakıyorum çünkü bana somut birşey gerekiyor. Mantığıma yatması lazım ki duygusal olarak ta içselleştirip kabulleneyim. Yoksa ne manası var geçip gidiyor işte zaman 😅

En başa dönüyorum; zaman , evrenin başlangıcı olarak kabul edilen büyük patlama (big bang) ile başladı . Bu noktadan önce zaman kavramı yoktu.(en azından bizler için) Evren genişledikçe, uzay ve zaman birlikte genişlemeye devam ediyor. Tabi işin içine fizikçiler giriyor sonra; çok sevgili Albert Einstein "görelilik teorilerine" göre,  zaman mutlak bir kavram değildir diyor bize. 

Hadi size biraz anlatayım:) biraz fizik canım diyenler buraya;

"Zaman Görecelidir!"

Diyelim ki sevgilinle buluşmak için bir kafede oturuyorsun. O daha gelmemiş, ama sen de sabırla bekliyorsun. Beş dakika geçmiş gibi hissediyorsun ama saate bir bakıyorsun ki tam 30 dakika olmuş!

Şimdi de tam tersini düşün: Çok sıkıcı bir toplantıdasın , konuşan kişi bir şeyler anlatıyor. Sen "herhalde 45 dakika oldu" diye düşünürken saate bakıyorsun: Henüz 5 dakika geçmiş!

Bu durumu Einstein tek bir cümlede özetliyor:

"Bir adam bir saat boyunca güzel bir kadınla oturursa, ona bir dakika gibi gelir. Ama sıcak bir fırının üstüne bir dakika oturursa, ona bir saat gibi gelir. İşte görelilik budur!"

Ama dur, daha ilginci var! Einstein diyor ki: "Zaman aslında herkes için aynı hızda akmaz!"

Şimdi hayal edelim: Bir uzay gemisine binip neredeyse ışık hızına çıkıyorsun. Senin için zaman yavaş akıyor, ama Dünya'daki arkadaşların için normal hızda devam ediyor. 10 yıl sonra geri döndüğünde bir bakıyorsun ki sen sadece biraz yaşlanmışsın ama Dünya’da onlarca yıl geçmiş! Senin torunun senden büyük olmuş! (hatta böyle bir film vardi)

İşte bu yüzden "Zaman makinesi istiyoruz!" diyenler aslında yanlış yerde arıyorlar. Çünkü bir bakıma zaman yolculuğu zaten mümkün!

Einstein'ın formülleri diyor ki: Eğer çok hızlı gidersen zaman senin için yavaşlar. Eğer çok güçlü bir kütleçekim alanında olursan (mesela bir kara deliğin yakınında), zaman yine yavaşlar.

Sonuç olarak: Zaman, sabit bir şey değil! Kime, nerede ve nasıl olduğuna bağlı olarak farklı hızlarda akabilir.

Yani sıkıcı toplantılar hep uzun, eğlenceli buluşmalar hep kısa sürecek...😁 Einstein’a göre bu gayet normal!

Bilim bize mantıklı açıklamalar yapsa da ; insan beyni zamanı oldukça farklı şekilde algılar. Bunları bilmek için ayrıca bir bilim insanı olmamıza gerek yok. İnterneti açıp bakıyorsunuz herkese göre bir anlatımını buluyorsunuz. 

Sonuç olarak zaman, hem fiziksel bir gerçeklik hem de insan algısında derin bir deneyimdir.  

Bilim bize zamanın ölçülebilir ve açıklanabilir olduğunu söylerken aynı  zamanda onu derin, gizemli ve keşfedilmeye değer bir kavram olduğunu anlatır.  

Peki siz zamanınızı ne için kullanıyorsunuz?

Sonuç: Zamanı Yakalamak Mümkün mü?

Zaman, ne durdurabildiğimiz ne de geri sarabildiğimiz bir nehir gibi akıp gidiyor. Ne kadar yakalamaya çalışsak da hep bizden bir adım önde. Ama belki de mesele onu yakalamak değil, onunla uyum içinde akmayı öğrenmek.

Eğer zaman hızlı geçiyorsa, doğru şeyleri yapıyoruz demektir. Eğer yavaş ilerliyorsa, belki de değiştirmemiz gereken bir şeyler vardır. Sonuçta, zamanı yönetmek demek, aslında hayatımızı yönetmek demektir.

O halde yapabileceğimiz tek şey var: Zamanı bir düşman değil, iyi bir yol arkadaşı haline getirmek. Onu boşa harcamak yerine, dolu dolu yaşamak. Çünkü sonunda hepimiz aynı yere varıyoruz.Mühim olan yolculuğun nasıl geçtiği!

İyi yolculuklar...😉

Sevgiler...

Öneri bölümüne geldik buyrun;

Kitaplar

Şu Hortumlu Dünyada Fil Yalnız Bir Hayvandır – Ahmet Şerif İzgören

Zamanı verimli kullanma ve hayatı anlamlandırma üzerine eğlenceli, düşündürücü bir kitap.

Sonsuzluğun Sonu – Isaac Asimov

Zaman yolculuğu ve zamanın manipülasyonu üzerine, Asimov’un dahice kurguladığı bir bilim kurgu eseri.

Matt Haıg- Zamanı Durdurmanın Yolları 

İnsanın kendini kaybedip tekrar bulmasına dair güzel bir kitap

Filmler 

Inception (2010)

Rüya içinde rüya, bilinçaltı ve zamanın algısal olarak nasıl değişebileceği üzerine harika bir film.

Tenet (2020)

Zamanda ileri ve geri hareket etmenin kurallarını altüst eden, beynimizi yakan bir Nolan filmi daha!

Dizi 

Doctor Who (1963 – devam ediyor)

Zaman Lordu “Doktor”un, TARDIS adlı zaman makinesiyle geçmişe ve geleceğe yaptığı macera dolu yolculukları anlatan kült bilim kurgu dizisi.

12 Monkeys (2015-2018)

1995 yapımı aynı adlı filmden uyarlanan, zaman yolculuğu ve kelebek etkisi temalı sürükleyici bir dizi.